2 januari 2011

Jovan Jovanović Zmaj

Jovan Jovanović Zmaj, geboren in 1833 in Novi Sad en overleden in 1904 in Sremski Kamenica, vlakbij Novi Sad, is één van de bekendste Servische dichters. De toevoeging ‘Zmaj’ achter zijn eigenlijke naam is een bijnaam (zmaj betekent ‘draak’) die het gevolg is van een foutieve lezing van ‘Змај’ (zoals ‘3 mei’ in het Cyrillisch wordt gespeld). Deze datum verwijst naar 3 mei 1848, de datum waarop de Serviërs in Sremski Karlovci tijdens de zogenaamde ‘Mei Bijeenkomst’ meer autonomie verzochten.

Jovanović studeerde rechten en medicijnen in Boedapest, Praag en Wenen. Als arts heeft hij ook gepraktiseerd. Maar zijn hart lag bij de letteren. Hij schreef in veel genres maar is vooral bekend door zijn kindergedichtjes. Veel Serviërs kennen deze gedichtjes uit hun hoofd, zonder te weten dat ‘Zmaj’ ze heeft geschreven. Wellicht vanwege zijn kindergedichtjes is één van de grootste festivals voor kinderen in Servië naar hem vernoemd: de ‘Zmaj kinderspelen’ (Zmajeve dečje igre). Als literator was hij de drijvende kracht achter een aantal literaire tijdschriften, waaronder een satirisch tijdschrift met de titel Zmaj. Als vertaler heeft hij onder meer het werk van de Russische schrijver Lermontov vertaald naar het Servisch.

In Novi Sad is een straat en een school naar hem vernoemd. De Ulica Zmaj Jovina ligt tussen de Trg Slobode en het Vladicanski dvor, het bisschoppelijk paleis, op de hoek van de Ulica Dunavska en Ulica Nikole Pašića. De Zmaj Jovina is nu een brede voetgangerspromenade met winkels en veel terrasjes die, als het weer goed is, tot ’s avonds laat goed bezet zijn. De hele straat is mooi opgeknapt: de bestrating zelf (siertegels), de gevels van de huizen (geschilderd in pasteltinten) en de verlichting (ouderwetse lantarenpalen met bloembakken). Vlak voor het Vladicanski dvor staat sinds 1984 een beeld van Jovan Jovanović Zmaj (zie foto boven).


Het Gymnasium Jovan Jovanović Zmaj ligt achter het Vladicanski dvor, de Saborna crkva (de Orthodoxe kathedraal) en de Servische academie voor wetenschappen en kunsten. Op een prachtige locatie dus. Het is een groot klassiek en streng ogend gebouw (zie foto hierboven) met aan  de voorzijde een grote afgesloten tuin met beelden. De eigenlijke ingang ligt aan de achterzijde van het gebouw, aan de Ulica Zlatne Grede. Volgens zeggen is dit de plek om je voeten droog te houden als de Donau buiten haar oevers treed. Veel bekende personen hebben als leerling dit gymnasium bezocht, waaronder Jovan Jovanović Zmaj zelf. Andere bekende namen zijn: Svetozar Miletić (politicus), Jovan Soldatović (beeldhouwer) en Đorđe Balašević (zanger en componist).

Geen opmerkingen:

Een reactie posten